W dniu 30 sierpnia 2021 roku zakończyły się prowadzone przez Ministerstwo Finansów konsultacje publiczne dotyczące rozwiązań podatkowych będących częścią Polskiego Ładu.
Stowarzyszenie PINK wzięło udział w konsultacjach zgłaszając szereg uwag do konsultowanego projektu regulacji podatkowych (projektu ustawy z dnia 26 lipca 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw) dokonując oceny wybranych zmian dotyczących amortyzacji środków trwałych należących do grupy 1 Klasyfikacji Środków Trwałych oraz innych zmian istotnych z perspektywy sektora nieruchomości.
Z niepokojem zauważamy, że pośród zaproponowanych przez Ministerstwo Finansów zmian, znalazły się zmiany w zakresie amortyzacji:
- zmiana zgodnie z którą odpisy amortyzacyjne dla celów podatkowych dokonywane przez spółki nieruchomościowe, nie będą mogły być wyższe niż odpisy amortyzacyjne dokonywane w tych spółkach zgodnie z przepisami o rachunkowości jest niezgodna z rzeczywistością gospodarczą, zasadą ogólną ustawy CIT i związku kosztów z przychodami oraz zasadą odrębności rozliczeń podatkowych od rachunkowych. Dodatkowo proponowana zmiana wprowadza nierówne traktowanie podmiotów w zakresie prawa do rozpoznawania kosztów w zależności od wartości ich majątku i/lub sposobu prowadzenia działalności gospodarczej.
- regulacje, zgodnie z którymi amortyzacji nie będą w ogóle podlegać budynki mieszkalne, lokale mieszkalne stanowiące odrębną nieruchomość, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej negatywnie wpłyną na rynek mieszkaniowy – głównym efektem jaki osiągnięty zostanie poprzez wprowadzenie tych regulacji będzie ograniczenie potencjału inwestycyjnego w mieszkania – zmiana spowoduje wycofanie się z dopiero co powstającego w Polsce rynku mieszkań na wynajem nie tylko inwestorów indywidualnych, ale i instytucjonalnych, którzy mogli zapewnić dostęp do dużej liczby mieszkań w przyszłość. Dodatkowo nielogiczne jest, iż to właśnie budynki/ lokale mieszkalne wykorzystywane w najmie, tj. które są bezpośrednio wykorzystywane do uzyskiwania przychodów podatkowych (czynszów najmu) pozbawione są możliwość amortyzacji.
W ocenie Stowarzyszenia PINK, jak wskazano wyżej, zmiany te są nieuzasadnione i szkodliwe, stąd też konieczne jest usunięcie tych zmian.
Poniżej prezentujemy podsumowanie pozostałych uwag zgłoszonych przez Stowarzyszenie PINK:
- Nieuzasadnione jest wyłączenie z zakresu zwolnienia z podatku dochodowego dochodów spółki holdingowej z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki zależnej dochodów osiągniętych ze zbycia udziałów (akcji) spółek zależnych, których co najmniej 50% wartości aktywów stanowią nieruchomości położone na terytorium RP (lub prawa do takich nieruchomości). Grupy kapitałowe często posiadają nieruchomości w spółkach celowych i takie wyłączenie utrudniać będzie polskim grupom kapitałowym skorzystanie z tego przepisu. Należy zauważyć, że podobne wyłączenia nie są stosowane w tych jurysdykcjach podatkowych, które posiadają efektywne przepisy dotyczące tzw. zwolnienia partycypacyjnego.
- Zmiana definicji rzeczywistego właściciela – projekt przewiduje zmianę definicji rzeczywistego właściciela poprzez usunięcie z przesłanki braku zobowiązania odbiorcy płatności do przekazania całości lub części należności innemu podmiotowi słów „prawnie lub faktycznie”. Wątpliwości podatników budziło co należy rozumieć przez określenie „prawnie lub faktycznie”. Niemniej, usunięcie tych słów z definicji nie rozwiązuje tych wątpliwości, a wręcz de facto rozszerza definicję rzeczywistego właściciela, gdyż po jej zmianie wystarczy jakiekolwiek zobowiązanie (a nie tylko prawne lub faktyczne) do przekazania należności, aby odbiorca płatności nie mógł być uznany za jej właściciela. Stąd, postulowane jest usunięcie z definicji jedynie słowa „faktycznie” i pozostawienie wyłącznie „zobowiązania prawnego”.
- Doprecyzowanie kryterium należytej staranności należy ocenić pozytywnie, lecz zaproponowana zmiana wydaje się wciąż niewystarczająca, a samo pojęcie należytej staranności powinno zostać doprecyzowane, poprzez wskazanie jakie elementy i okoliczności powinny być weryfikowane przez płatników w ramach dochowania tego kryterium.
- Ograniczenie zastosowania mechanizmu „pay and refund” – ograniczenie zakresu podmiotowego stosowania tego mechanizmu zasługuje na aprobatę. Wskazany mechanizm nie powinien być stosowany do płatności pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, gdzie ryzyko nadużyć w stosowaniu preferencji jest niższe. W zakresie ograniczenia przedmiotowego w ocenie PINK zasadnym jest bezwzględne wyłączenie spod mechanizmu „pay and refund” płatności za usługi niematerialne. W przypadku płatności dywidendowych, wyłączenie znajduje zastosowanie jedynie w stosunku do płatności pomiędzy polskimi podatnikami (tj. w relacji polska spółka – inna polska spółka). Ograniczenie stosowania tego mechanizmu w relacjach czysto krajowych z jego utrzymaniem dla płatności z elementem transgranicznym może zostać uznane za dyskryminujące w stosunku do zagranicznych podatników i może stanowić naruszenie unijnej swobody przepływu kapitału.
- Dodanie do ustawy o CIT przepisu art. 26 ust. 2ec, zgodnie z którym mechanizm „pay and refund” miałby być stosowany również do należności, które bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych nie zostały zakwalifikowane jako należności wymienione w art. 21 ust 1 pkt 1 oraz art. 22 ust. 1 (tj. płatności odsetkowe, należności licencyjne lub dywidendy) – konstrukcja przepisu będzie budzić wątpliwości płatników, według jakich zasad określać kiedy dana należność powinna być zakwalifikowana jako płatność z w/w tytułów. Z uwagi na subiektywny charakter, nie jest jasne jakie kryteria będą przesądzać o braku uzasadnienia ekonomicznego dla kwalifikacji płatności, co może narażać podatników na spory w tym zakresie z administracją podatkową.
- Usunięcie przesłanki prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej z definicji rzeczywistego właściciela – jednym z elementów definicji rzeczywistego właściciela jest prowadzenie rzeczywistej działalności gospodarczej w kraju siedziby, jeżeli należności uzyskiwane są w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przy czym przy ocenie, czy podmiot prowadzi rzeczywistą działalność gospodarczą przepis art. 24a ust. 18 ustawy o CIT stosuje się odpowiednio. Ujęcie w definicji rzeczywistego właściciela analizowanej przesłanki w kontekście jej rozwinięcia na gruncie przepisów dot. CFC powoduje u podatników trudności praktyczne w stosowaniu definicji, w zakresie substancji biznesowej, w tym wykorzystywania w prowadzonej działalności własnych zasobów (vide art. 24a ust. 18 ustawy o CIT). W szczególności dotyczy to specyfiki tzw. spółek holdingowych i spółek finansujących). PINK postuluje usunięcie z definicji rzeczywistego właściciela przesłanki (elementu) prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej.
- Regulacja specyfiki spółek holdingowych i spółek finansujących – z uwagi na specyficzny status podmiotów holdingowych oraz finansujących, ich sytuacja powinna być uregulowana odrębnie poprzez wprowadzenie jasnych, weryfikowalnych przesłanek, pozwalających uznać, że po ich spełnieniu podatnik ten ma prawo korzystać z określonych ulg lub zwolnień podatkowych w zakresie podatku u źródła. Niezależnie od formy regulacji, powinna ona uwzględniać odrębności tych podmiotów, w szczególności brak konieczności posiadania rozbudowanej struktury aktywów czy licznego personelu. W przypadku utrzymania elementu „prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej” postulowane jest wprowadzenie przepisów regulujących specyfikę spółek holdingowych i finansujących.
- PINK postuluje wprowadzenie przepisów regulujących wprost stosowanie koncepcji „look through approach” i „consolidated substance”:
- prawo zastosowania stawki podatku obowiązującej między krajem siedziby płatnika i rzeczywistego właściciela (tzw. look through approach) / badania substancji kolejnych podmiotów w strukturze oraz
- możliwość badania substancji odbiorcy należności na gruncie skonsolidowanym, tj. z uwzględnieniem działalności prowadzonej przez spółki powiązane zlokalizowane w danej jurysdykcji (koncepcja consolidated substance).
- Nowa kategoria przychodów z zysków kapitałowych – trudno znaleźć uzasadnienie dla dodania do art. 7b ust. 1 nowego pkt 1a. Dotychczas opodatkowanie w tzw. źródle zyski kapitałowe dla przekształceń, podziałów i/lub połączeń przewidywał art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. m). Z uwagi na powyższe rekomendujemy usunięcie pkt 1a z Projektu albo alternatywnie usunięcie przepisy z lit. m) z art. 7b ust. 1 pkt 1 w obecnym brzmieniu z ustawy o CIT.
- Uzależnienie neutralności wymiany udziałów oraz połączenia / podziału spółek (w odniesieniu do wspólnika spółki przejmowanej) od braku wcześniejszego dokonania innych czynności reorganizacyjnych – projekt wprowadza dodatkowy warunek neutralności CIT dla niektórych czynności reorganizacyjnych. Postulowana zmiana ma charakter negatywny i nie zasługuje na aprobatę. Warunek, który uzależnia możliwość skorzystania z neutralności podatkowej od tego, czy ww. sytuacjach doszło wcześniej do czynności reorganizacyjnych nie wynika bezpośrednio z prawa unijnego.
- Uzależnienie neutralności czynności reorganizacyjnych od kontynuacji podatkowej wyceny majątku – projekt wprowadza dodatkowy warunek neutralności CIT dla czynności reorganizacyjnych polegający na konieczności kontynuowania podatkowej wyceny składników majątkowych otrzymywanych w ramach takich czynności przez podmioty nabywające. Wprowadzony warunek jest zbędny i stanowi niepotrzebne powtórzenie kwestii, która w prawie polskim jest już uregulowana (superfluum ustawowe).
- Zawężenie neutralności transakcji wymiany udziałów do transakcji nabycia udziałów w okresie 6 m-cy od tego samego wspólnika – kierunek zmian nie tylko pozostaje w sprzeczności z dotychczasowym orzecznictwem sądów administracyjnych ale również interpretacją ogólną MF z 7 maja 2021 r. (DD7.8203.1.2021), w której MF potwierdził, że przy spełnieniu innych warunków ustawowych 18 nabycie udziałów od większej liczby osób fizycznych/ prawnych, z którymi zawarto odrębne transakcje wniesienia aportów, spełnia przesłanki ustawowe dla neutralności transakcji przy zachowaniu sześciomiesięcznego terminu ustawowego.
Uwagi PINK do projektu przekazane do Ministerstwa Finansów, możliwe do pobrania poniżej.